espresopedija
OVOG ČOVEKA SE ITALIJANI ČESTO SEĆAJU: Umro je na današnji dan, a za mnoge je veća faca od Če Gevare
Kao mladi zastupnik (33 godine) pokazuje se dostojan poverenom mu zadatku - i otvoreno se upušta u političku borbu sa fašistima
Antonio Gramši ( 22. januar 1891 — Rim, 27. april 1937) je bio italijanski pisac, političar, marksista i društveni teoretičar. Bio je sin nižeg državnog službenika. U socijalističku partiju učlanio se 1913, a 1921. postao je generalni sekretar novoformirane Komunističke partije. Iako je bio poslanik Musolini ga je 1926. smestio u zatvor gde je ostao do kraja života.
U zatvorskim beleškama (napisano između 1925 — 1935, objavljeno 1971) pokušao je da da protivtežu naglasku koji ortodoksni marksizam stavlja na naučni determinizam ističući značaj političke i ideološke borbe. Iako zastupnici evrokomunizma tvrde da je Gramši na njih izvršio uticaj on je čitavog života bio lenjinista i revolucionar.
Gramši je bio jedan od osnivača i lidera Komunističke partije Italije, u svojim delima osobito se bavio pitanjima i analizom kulture i praktične politike. Gramši se i danas drži za jednog od vrhunskih izvornih marksističkih mislioca. Kulturna hegemonija je termin koji je on uveo i raščlanio, - pomoću nje se održava na vlasti kapitalistička država.
NE PROPUSTITE
Zbog siromaštva i zdravstvenih problema napušta studije 1915. te radi kao slobodni novinar, piše u brojnim uglavnom levom orijentiranim listovima (Il Grido del Popolo) i časopisima. Kako se profilirao kao ozbiljni novinar, to je već 1916. postao suizdavač časopisa Piemont, posebnog izdanja znanog glasila Avanti!, Italijanske socijalističke stranke. Gramši je je postao cenjeni komentator koji je pratio sve aspekte društvenog i političkog života Torina. U aprilu 1919. Gramši je zajedno sa Toljatijem, Angelom Džepom i Umbertom Teracinijem osnovao levi orijentalni nedeljnik L'Ordine Nuovo (Novi poredak), iz tog kruga se kasnije oformila Komunistička partija Italije. Te godine došlo je do velikog raslojavanja u Italijanskoj socijalističkoj partiji (PSI) oko načina i metode borbe za radnička prava. I u Torinu je po uzoru na Oktrobarsku revoluciju došlo do spontanog osnivanja radničkih saveta, ali i velikih polemika oko njihove društvene uloge. Gramši i njegovi retki istomišljenici iz kruga oko lista L'Ordine Nuovo - verovali su u ispravnost lenjinističke ideje sva vlast Sovjetima. Paradoksalno je da je ljuti protivnik te ideje bio Amadeo Bordiga (vođa izvanparlametarne radikalne levice) koji je ipak držao da se treba osloniti na sindikate.
Nakon propasti Torinskih sovjeta Gramši je uvideo da je jedina mogućnost osnivanje jedne radikalne leve političke partije koja bi se po uzoru na sovjetske boljševike borila za te interese tako je 21. januara 1921. u Livornu osnovana Komunistička partija Italije od simpatizera iz kruga oko L'Ordine Nuovo i Bordigine grupe. On i Bordiga vodili su zajedno partiju sve do 1924. kad je Bordiga odstupio. Godinu dana nakon toga 1922. Gramši je otputovao u SSSR kao izabrani delegat PCI na treće zasedanje Kominterne, tu je upoznao mladu violinistkinjnu Juliju Šuht, sa kojom se oženio i imao dvoje dece.
Gramši se dopao sovjetskim rukovodiocima i ušao u krug saradnika komunističke internacionalne, zbog toga se 1923. preselio u Beč koji je tad bio važno središte komunista. No već 1924. vraća se u Italiju zbog opštih izbora, na njima italijanski fašisti dobijaju većinu u parlamentu]], ali je i Gramši postao zastupnik Italijanske komunističke partije za Veneto. Kao mladi zastupnik (33 godine) pokazuje se dostojan poverenom mu zadatku - i otvoreno se upušta u političku borbu sa fašistima. Ali predoseća da će stvari skrenuti prema diktaturi, zbog toga šalje ženu i decu u SSSR, a on ostaje bez obzira na posledice. Nakon što je Musolini dao pohapsiti većinu vođa komunističke partije nakon neuspelog atentata na njega, Gramši je preuzeo vođstvo.
Njegove crne slutnje pokazale su se tačnim - 1926. je i on optužen i zatvoren (uprkos poslaničkom imunitetu) pod izgovorom da svojim političkim radom izaziva mržnju među staležima, te da zemlju gura na građanski rat uz druge krivice. Isrpva je bio osuđen na 5 godina izgnanstva na usamljeni otok Ustika, potom je sledeće godine osuđen na 20 godina zatvora u Turi pored Barija. Tu je od 1929. počeo pisati, - na školskim beležnicima svoje opservacije o Italijanskom društvu, politici, filozofiji i načinu političke borbe koju bi komunisti trebalo da primene.
Nakon 4 godine tamnice njegovo ionako krhko zdravlje, znatno se pogoršalo. Oboleo je od tuberkoloze, ali i brojnih upala unutrašnjih organa, stanje mu se toliko pogoršalo da je 1934. pušten iz zatvora na lečenje, ali je 27. aprila 1937. umro od posledice izliva krvi u mozgu u rimskoj klinici Kvisizana, svega 6 dana nakon što mu je istekla dugogodišnja kazna.
Gramši za svojeg živote nije izdao nikakvu knjigu.
Između 1914 - 1926. pisao je novinske članke, političke studije i eseje koje je objavljivao u različitim novinama i časopisima. Od 1929. do 1935. Za vreme robijanja je ispisao 29 beležnica rezultatima svojih istraživanja oblasti istorije, istoriografije, studija kulture, politike i društva. Te su Zatvorske beležnice (Quaderni del carcere) objavljene nakon njegove smrti. Reč je o beleškama i esejima na različite teme, često potpuno nepovezane, - a jedna od niti koje su ih povezivala bila je Gramšijev temeljni postulat - uloga intelektualaca u društvu (koji ne sme ostati indiferentan na stanje u društvu).
On je držao da je mesto intelektualaca u društvu - aktivno učešće u kulturnoj revoluciji koja će doprineti osvajanju političke moći. Iz zatvora je napisao i brojna pisma svojoj ženi, prijateljima i sinovima. I njegova pisma su kasnije objavljena u jedinstvenoj knjizi Pisma iz zatvora, koja se sastoji od dva dela: Zatvorska beležnica i Pisma iz zatvora.
NE PROPUSTITE
Bonus video:
(Espreso.co.rs)
Uz Espreso aplikaciju nijedna druga vam neće trebati. Instalirajte i proverite zašto!
