NAJVEĆA TAJNA MASONA: U njihovom učenju shvatanje BOGA je POSEBNO!

Dve velike teme – o Bogu i velikom graditelju svemira – večne su i naravno, uvek ostaju otvorene za produbljivanje, za interpretacije i reinterpretacije. Predmet su filozofskog, teološkog, filološkog i ni sam ne znam kojeg proučavanja i studiranja. Tim temama se bave instituti, univerziteti, istraživački centri, različite religije, pa ovo što ću reći smatram sitnim prilogom glasnom razmišljanju o univerzalnim pitanjima gde nema definitivnih odgovora i konačnih sudova. Glavni sukob između hrišćanstva i slobodnog zidarstva upravo su te teme.

One čine okosnicu nerazumevanja u prošlosti i sada, i cela armija teoretičara, mislilaca i, grubo rečeno ideologa ne sagledava ta pitanja u istorijskom kontekstu, u empatičnom promišljanju, gde se ta polazišta i stavovi sudaraju, mimoilaze i/ili nadopunjavaju.

Konstitucija pređašnjih pravih zidarskih udruženja počinjala je imenom Trojstva i Hrista, a u Andersenovoj redakciji temelja spekulativnog zidarstva nema ni spomena.

U “Starim dužnostima slobodnog zidara” 1723. odnos spram Boga i vere ovako je opisan: “Zidar je svojim znanjem veza da se pokorava zakonu, pa ako ispravno shvata umetnost, neće nikada biti niti tupavi bezbožnik, niti razuzdani bezverac.”

U stara vremena zidari su bili obavezni držati se vere – ma kakva ona bila – koja je vladala u zemlji ili narodu kojim su se bavili. Sada se smatra „efikasnijim“ da se obavezuju na držanje onih vrednosti u kojoj se svi ljudi usaglašavaju, prepuštajući tako svakome njegovo posebno mišljenje, a to znači da budu dobri i iskreni ljudi, ljudi časni i pošteni , ma koliko se u ostalome razlikovali.

Time je slobodno zidarstvo postalo središte druženja i sredstvo pomirljivog i vernog prijateljstva među ljudima koji bi inače ostali udaljeni.

U literaturi se posebno mnogo raspravljalo o stilizaciji iz “Konstitucije” da mason neće nikada biti glupi ateist ani religiozni razuzdanik. Ova misao svodi sve na etiku kao zakon koji se ne vezuje ni uz koju versku dogmu.

Svrha tog verskog indiferentizma je da masonstvo postane središte ujedinjavanja ljudi kako ih ne bi delile verske razlike. Ta misao postala je temelj masonstva i njihovih vrednosti sve do naših dana.

Masoni prema Pikeovom učenju priznaju postojanje božanskih svojstava, čiju sveukupnost svako može po volji nazivati bogom, prirodom, svemirom, duhom ili materijom.

Slobodno zidarstvo objavljuje od svojih početaka postojanje stvaralačkog principa pod imenom “veliki arhitekta svemira”. Bog je, prema masonskom učenju, zakon koji upravlja celim svemirom. U održavanju savršene ravniteže kandidat za sticanje trećeg stepena izjavljuje u loži da je prirodni zakon apsolutan i nepromenjiv i da upravlja celim univerzumom.

Poznato je od prastarih vremena da sve što postoji u svetu, sav univerzum, sastavljen je od jednog izvornog principa i da materija nije ništa drugo nego samo prividna forma ovog principa.

Veliki arhitekta svemira nije kreator, nego organizator. Očito da prema masonskim izvorima formula veliki arhitekta svemira isključuje pojam Boga stvoritelja, jer masonski arhitekta ne stvara ni iz čega, nego samo gradi na već stvorenom.

Takvo masonsko shvatanje isključuje pomisao da bi Isus Hrist mogao biti jedini pravi Bog. Stoga masonstvo izjednačuje Hrista s Budom, Zaratustrom ili Muhamedom. Takvo razmišljanje razlog je da slobodni zidari godine računaju od zamišljenog početka sveta, a ne od Hristovog rođenja.

Masoni tretiraju masonstvo kao kraljevsku umetnost u smislu da je usmerena na razvitak čoveka i to vlastitim duševnim snagama – tokom postizanja viših nivoa od surovog kamena do njegove samospoznaje i sjedinjavanja s božanstvom. Prijem u masonski savez pokazuje simbolima i ritualima jaku povezanost sa drevnim misterijama kojima je iniciranje nastojalo obožiti čovjeka. Inicijacija se događa u loži koju masoni zamišljaju kao hram i simbol svemira, u kojoj dominiraju samo nehrišćanski simboli.

Postojanje bića i njihove međusobne harmonije upućuju na Boga. Bog kao neki veliki arhitekta, kome je cilj zadovoljstvo i slava zbog izgradnje lepe palate, pokazuje odnos analogije, a ne asimilacije i identifikacije između Boga i ideje arhitekte.

Kada gledamo kosmički red i harmoniju u prirodi, konačnost koja karakteriše živa bića, može se zaključiti po Lajbnicu da postoji suvereno i mudro biće koje može biti uporedivo sa arhitektom, od koga potiču red i harmonija. Ovaj bog je arhitekta, ali, je li apsolutni tvorac? Bog nije samo arhitekta već i zakonodavac, što znači da, uz to što stvara svet i organizuje ga, treba to činiti po pravdi i po samom moralnom zakonu. Prelazimo od Boga kao kreativne sile k Bogu kogs shvatamo kao mudrost, od Boga stvoritelja k Bogu geometru i arhitekti, od Boga koji je supstancija k Bogu koji je svetlost, od sile Oca k svetlosti Sina.

Matematički um otkriva nam red prirode – plod božanske mudrosti. Ideja Boga nije više shvaćena kao ontološka prisutnost već kao matematička ideja koja izražava prirodni red.

On je red i svetlost, svetlost koja determiniše red “Fiat lux, ordo ab Chao”. Taj stav podupiremo kod ritualnog započinjanja radova kad kažemo “neka mudrost upravlja izgradnjom našeg Velikog hrama, zatim neka ga snaga podrži i ljepota neka ga ukrasi”.

Tu nalazimo tri suštinske ideje – slobodni zidar je geometar i zanatlija kao i arhitekta– on je artifeks, on zamišlja i ostvaruje lepotu i harmoniju. Pojam arhitekta izbacuje iz svog sadržaja ideju stvaranja koje slobodno zidarstvo prepušta slobodnoj volji svakog pojedinca.

U tom smislu veliki arhitekta sveta bio bi logos koji organizuje svet prema redu, a ne čini to tvorac samog sveta. To je važno jer slobodno zidarstvo ne stavlja Boga u centar svog izučavanja i delovanja, tumačeći nastajanje sveta i svega onoga što Bog predstavlja.

Ne priklanja se ni jednoj religiji kao ishodištu svog vjerovanja i tumačenja, priznajući da svi koji se uzdižu prema planini imaju svaki svoj put, ali svi se sastaju na njenom vrhu.

Način na koji se ovaj pojam koristi zahteva jednakost svih božanstava te se ni jedna vera, odnosno religija, u tom smislu ne smatra jedinstvenom. Geometrija je važna nauka koju proučava slobodno zidarstvo i nije dokaz postojanja Boga nego alat da bolje razumemo svet i božanstvo.

Naše veliko G (što mi tumačimo višeznačno od Boga, Geometrije, Gnosu) kao simbol ne pripada ni jednom pojedinačnom verovanju i ne znači da time želimo ujediniti sve religije u jedno jedinstveno duhovno božanstvo kako neki to žele tumačiti. Drugi veliki sporni simbol – sveznajuće oko – sveprisustvo je koje tumačimo kao različiti simbol u različitim stupnjevima, ali nikada kao negaciju i narušavanje autoriteta verske nauke u korist racionalističke spekulacije o Bogu,jer ga na takav način ne interpretiramo.

Živimo u zemlji slobode i tolerancije gde jednakost smatramo apsolutnom vrednošću i ne gradimo odnose na razlici nego na sličnosti, jednakosti ideje i jednakosti osoba, i ne znači da svi mi prihvatamo jedini put k Ocu sledeći Hrista jer se on proglasio jedinim putem ka Ocu.

Hrist govori da su svi ljudi jednaki, bili hrišćani ili ne, što ne znači da su protiv Hrista ili da im Hrist ne da spasenje ako ne veruju u njega.

To je veliko polazište i širina Jevanđelja koje daje Bog koji milošću i ljubavlju prihvata sve ljude, bili oni hrišćani ili ne, tako da ima spasenja izvan crkve, jer to čini osnovu međuekumenskog i međureligijskog dijaloga.

Mogli bismo nizati debate između nekih hrišćanskih, pogotovo katoličkih kritičara s jedne strane i slobodnozidarskih kritičara s druge strane, i u svakom stavu, simbolu, mišljenju tražiti ono što razdvaja, ono što konfrontira, ono što vide samo oni, ne prihvatajući u širem kontekstu ljubav kao oblik komunikacije i razumevanja. Shvatajući Boga koji direktno govori preko savesti, mislim da je to u duhu drugog Vatikanskog koncila i šire. Tumačeći evangelističku otvorenost prema Bogu i ljudima našli bismo mnogo lakše i bolje puteve zajedničke ljubavi i prema ljudima i prema Bogu, bez obzira na to kako ga prihvatamo!

Bonus video:

(Espreso.co.rs/Večernji List)