MOŠTI NEMANJIĆA SU SVUDA OKO NAS, A DA TOGA NISMO NI SVESNI: Evo gde leže kosti naših starih zadužbinara!

Nemanjići su najpoznatija srednjovekovna srpska dinastija koja je vladala ovim prostorom više od dva veka. Ime je dobila po svom osnivaču Stefanu Nemanji koji je bio veliki župan Raške i vladar koji je udario temelje stvaranja moćne srpske države u srednjem veku. Dinastija je dala jedanaest vladara od kojih je poslednji bio car Stefan Uroš V poznat i kao Nejaki. Vladali su Srbijom od 1166. do 1371. godine.

Oni su vladali našim narodom, oni su mu gradili ime, oni su pronosili njegovu slavu svetom. Njihovi kultovi postoje vekovima, i niko i ništa nije moglo da ih uništi. A da li znate gde im leže mošti?

VELIKI ŽUPAN STEFAN NEMANJA (Simeon)

Smatra se jednim od najznačajnijih srpskih vladara i rodonačelnikom dinastije Nemanjića. Umro je 1200. godine kao monah u Hilandaru, a njegove mošti danas leže u manastiru Studenica.

SVETI SAVA (Rastko)

Srpski princ, monah, iguman manastira Studenice, književnik, diplomata i prvi arhiepiskop autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Preminuo je u Bugarskoj u Trnovu 1236. godine. Za vreme Osmanskog carstva njegove mošti su spaljene na Vračaru u Beogradu, na mestu gde se danas nalazi Hram Svetog Save.

VUKAN NEMANJIĆ

Najstariji sin Stefana Nemanje. Poput oca nosio je titulu Velikog župana. Nakon smrti svoga oca ulazi u sukob sa bratom Stefanom (Prvovenčanim) ali zahvaljujući Rastku dolazi do izmirenja između zavađene braće. Umro je 1208. godine a njegove mošti danas počivaju u manastiru Morača.

DMITAR NEMANJIĆ

Bio je srpski župan i sin Vukanov. Kao monah David postao je svetitelj u Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Umro je krajem 1286. godine i sahranjen u svojoj zadužbini, manastiru Davidovici.

KRALJ STEFAN PRVOVENČANI

Bio je srpski srednjovekovni vladar (1196–1227) i prvi krunisani kralj među Nemanjićima, zbog čega je nazvan Prvovenčani. Njegove mošti se nalaze u manastiru Studenica.

STEFAN RADOSLAV NEMANJIĆ

On je najstariji sin Stefana Prvovenčanog. Nasledio je oca na prestolu 1227. godine a njegova vladavina se okončala početkom 1234. Nije poznata tačna godina njegove smrti. Sahranjen je u manastiru Studenica.

STEFAN VLADISLAV NEMANJIĆ

Bio je srpski kralj i sin Stefana Prvovenčanog. Ktitor je manastira Mileševa gde je i sahranjen. Tokom njegove kratke vladavine prenete su mošti svetog Save u manastir Mileševa.

PREDISLAV (SVETI SAVA II) NEMANJIĆ

Sin kralja Stefana Prvovenčanog i treći srpski arhiepiskop. Umro je 8. februara 1271. godine. Njegove mošti nalaze se u hramu Svetih Apostola u Peći.

SVETI KRALJ UROŠ I ( VELIKI) NEMANJIĆ

Takođe sin kralja Stefana Prvovenčanog. Za vreme svoje vladavine učvrstio je srpske granice i presudno uticao na razvoj rudarstva u našoj zemlji (doveo je nemačke rudare Sase u Srbiju). Smatra se za jednog od najvažnijih srpskih vladara 13. veka. Njegovi posmrtni ostaci su ležali u Sopoćanima, sedamdesetih godina prošlog veka, kada ih je arheološkinja S. Jurišić razbacala i to bez dozvole antropološkog pregleda,tako da danas on nema svoj grob. Zna se samo da njegova leva ruka leži danas u manastiru Piva.

SVETI KRALJ STEFAN DRAGUTIN

Bio je kralj Srbije od 1276. do 1282. godine i kralj Srema. Sin je Stefana Uroša I i Jelene Anžujske od roda fruškog. Pri kraju života se zakaluđerio i ostao je poznat kao Prepodobni Teoktist. Umro je 1316. godine u Debrcu i prenet je u manastir Đurđevi Stupovi, gde se njegove mošti i dan danas nalaze.

SVETI KRALJ UROŠ II MILUTIN

Najveći zadžbinar od svih Nemanjića , podigao je 42 crkve u Srbiji i gradio svetinje na Svetoj Gori, Solunu, Carigradu, Sofiji i Jerusalimu. Njegove mošti sada leže u Bugarskoj prestonici u crkvi Svete nedelje.

STEFAN UROŠ III DEČANSKI

Milutinov sin je dobio nadimak po njegovoj zadužbini Visokim Dečanima. Umro je 1331. godine i sahranjen je u grobnici koju je sam podigao u Visokim Dečanima. Za vreme njegove vladavine počelo je širenje srpske srednjevekovne države. Vodio je srpsku vojsku u čuvenoj bitci kod Velbužda u kojoj je potukao daleko moćniju Bugarsku vojsku.

CAR STEFAN UROŠ IV DUŠAN SILNI

Prvo je bio kralj do 1331- 1346. godine, kada se krunisao za cara i pod titulom vladao sve do svoje smrti 1355.godine. Nikad nije proglašen za svetitelja zbog sumnje da je ubio oca. Njegove mošti počivaju u crkvi Svetog Marka na Tašmajdanu. Za vreme njegove vladavine Srbija je bila jedna od najmoćnijih zemalja u Evropi.

CAR SIMEON SINIŠA (PALEOLOG) NEMANJIĆ

Bio je sin kralja Stefana Dečanskog i polubrat cara Dušana. Nakon smrti Dušana Silnog odmetnuo se od cara Uroša i sebe proglasio za cara Srba, Romeja i Albanaca (vladao je južnim delovima carstva, Epirom, Tesalijom i Albanijom). Umro je 1371. godine.

SVETI CAR UROŠ V

Nasledio oca Dušana naprestolu, i vladao do svoje smrti. Njegova vladavina je upamćena kao period pada i raspadanja carstva. Umro je 1371. godine, a njegove mošti počivaju u fruškogorskom manastiru Jazak.

JOVAN UROŠ (DUKA PALEOLOG) NEMANJIĆ

Sin cara Romeja i Srba i cele Albanije Simeona Siniše Nemanjića. Poslednji je muški izdanak dinastije Nemanjića. Njegovo carstvo je nadvladalo Uroševo za nekoliko godina. U Srpskoj pravoslavnoj crkvi proslavlja se kao svetitelj Joasaf. Ktitor je manastira Meteori gde je i sahranjen.

VRATKO NEMANJIĆ

Srpski vojvoda, knez i župan iz sredine 14. veka. U narodnoj poeziji je poznat kao Jug Bogdan. Sahranjen je u zadužbini svoga dede Dmitra Nemanjića, manastiru Davidovici kod Brodareva.

KNEGINJA MILICA HREBELJANOVIĆ (NEMANJIĆ)

Srenjevekovna vladarka Srbije, žena srpskog kneza Lazara, spisateljica i pravoslavna svetiteljka. Njen otac bio je knez Vratko, u narodnoj tradiciji poznatiji kao Jug Bogdan. Osnovala je manastir Ljubostinja u kojem se zamonašila i dobila ime Evgenija. U manastiru Ljubostinja je umrla 1405. godine gde je i sahranjena.

(Espreso / Putevima Pravoslavlja / Prenela: J.N.)