ESPRESO OKO SVETA: Grad baroknih ČUDA koji je SRAVNJEN DO TEMELJA u Drugom svetskom ratu - pa izgrađen iz PEPELA!

U Saksoniji, smešten u dolini reke Elbe, na samo dvadesetak kilometara od granice sa Češkom, nalazi se Drezden. Grad baroknih čuda, bogat kulturnom i umetničkom istorijom koji je nakon Drugog svetskog rata doslovno vaskrsao. Poznat je i pod imenom "Firenca na Elbi", a jedan je od najzelenijih gradova Evrope, jer šume i parkovi pokrivaju više od polovine grada.

Ovaj nestvaran grad je nastao iz pepela, u bukvalnom smislu te reči. Grad koji je doživeo svoj kraj, koji je sravnjen sa zemljom, pa izgrađen iz prošlosti. Kao opomena da se stradanje više od 25.000 ljudi nikada ne ponovi.

Cena za ranije objavljen Hitlerov "totalni rat"

Drezden je doživeo svoje najteže doba u istoriji tokom Drugog svetskog rata kada je bio najbombardovaniji grad u Evropi.

Američka i Britanska avijacija su izvele masovno bombardovanje tokom kojeg je poginulo preko 25.000 ljudi, a oko 80 odsto grada bilo potpuno uništeno. Saveznički avioni su u noći 13 na 14 februar 1945. godine bacili stotine hiljada zapaljivih bombi na nebranjeni Drezden. Grad je u osnovi bio beznačajan i strateški i ekonomski za dalji tok rata koji je u to vreme već bio odlučen. Ovaj napad je bio i ostao kontroverzna tema za istoričare, jer ni sa vojnog stanovišta nije imao mnogo smisla.

U razaranju Drezdena glavnu reč je imao britanski glavnokomandujući general Kraljevskog ratnog vazduhoplovstva Artur Haris. Čerčilov čovek zadužen za masovna bombardovanja nacističke Nemačke.

Pojedini istoričari smatraju da je bombardovanje Drezdena bilo jedan od elemenata pojačane vojne saradnje između zapadnih sila i Sovjetskog saveza u poslednjoj etapi rata. S obzirom na to da je ofanziva saveznika na zapadnom frontu krajem 1944. zastala, u isto vreme kada je Crvena armija na istok sve brže napredovala.

Nakon rata uloženi su veliki napori da se grad oživi, a Drezden je obnovljen u real-socijalističkom stilu, dok su značajni kuturno-istorijski spomenici verno rekonstruisani, a veći deo grada izgrađen prema predratnom izgledu.

Istorijski centar "Firence na Elbi" sa baroknim zamkom, crkvom, operom, muzejom i dolinom reke od 18 kilometara stavljen je na Listu svetske baštine UNESCO 2004. godine, ali je sa iste skinut 2009. godine, što je bio prvi put Evropi da se tako nešto dešava, kada su vlasti odlučile da izgrade moderan most uprkos protivljenju UNESCA.

Legenda priča priču moćnog vladara koji je vladao u 18. veku po kojoj je Avgust II Jaki u grad na Elbi doneo raskoš i lepotu italije i pretočio delove barokne estetike Firence u raskošne građevine Drezdena.

U ovom čarobnom gradu se nalazi veliki broj spomenika iz baroknog doba kao što su: Opera Zemper, Palata Cvinger, Bogorodična protestantska crkva, Dvorska rimokatolička crkva i Državni muzej Drezden. A ukoliko planirate da posetite ovaj evropski grad ovo su stvari koje nikako ne smete propustiti.

Palata Cvinger

Velelepna barokna građevina koja savršeno dočarava kako je nekada izgledao dvorski život. Jedno je od najpoznatijih zdanja ovog doba u Nemačkoj, a sagrađena je po nalogu saksonskog kneza Avgusta II Jakog krajem 16. veka i bila je namenjena za dvorska slavlja. Jedan od mnogima najlepših detalja koji krase ovu građevinu je Nimfina fontana. Danas se u okviru palate nalaze i muzej porcelana i Galerija starih majstora - jedna od najbogatijih kolekcija slika umetnika 15-og i 16-og veka kao što su Rafaelo, Ticijan, Rubens, Rembrant, Vermer.

Opera Zemper

Nazvana je po svom tvorcu Gotfridu Zemperu, a otvorena je 1878. godine. Drezdendska opera je jedna od najcenjenijih i najčuvenijih na svetu. Sadašnja zgrada je zapravo druga Opera sagrađena na istoj lokaciji – pošto je prva stradala u požaru 1869. godine. Isti arhitekta je osmislio i prvu zgradu, koja je završena 1841. godine. Ova božanstvena neobarokna zgrada je oštećena tokom Drugog svetskog rata ali je obnovljena osamdesetih godina 20. veka.

Njenu fasadu krase statue Getea, Šilera, Šekspira, Molijera, Euripida i Sofokla.

Povorka prinčeva

Istočno od Drezdenskog zamka se nalazi porcelanski mural, izrađen od 23.000 pločica na kojima su naslikani saksonski kraljevi u periodu od 1127-1904. godine. Dugačak je čak 102. metra.

Ovo monumentalno umetničko delo je prvi put oslikano sedamdesetih godina 19. veka, a slika je kasnije zamenjena porcelanskim pločicama početkom 20. veka. Povorka prinčeva sadrži svih 35 vladara iz kuće Vetin.

Bogorodična protestantska crkva

Na trgu Nojmarkt se nalazi velelepna Bogorodična crkva, koju je otvorio lično Johan Sebastijan Bah. Crkva je srušena do temelja u bombardovanju i isprva ostavljena da stoji tako, ali je njena rekonstrukcija ipak izvršena u periodu od 1994-2004. godine. Originalne cigle su korišćenje kao materijal, tako da crkva predstavlja mozaik različitih boja u zavisnosti od materijala gradnje.

Trg ispred crkve krasi spomenik Martinu Luter-u.

Drezdenski dvorac

Ova renesanska palata je dugo bila rezidencija kneževa i kraljeva Saksonije, a poput palate Cvinger danas je pretvorena u muzej u kom se nalazi deo Državne umetničke zbirke. Ako želite da vidite Drezdensku oružarnicu, fascinantnu kolekciju ceremonijalnih oklopa i oružja, ovo je nezaobilazno mesto. U sklopu nje se nalazi i Turska odaja, jedno od najznačajnih kolekcija otomanske umetnosti van same Turske.

Balkan Evrope

U blizini Bogorodične Crve se nalazi Brilova terasa, koja je poznata i pod nazivom Balkon Evrope. Spaja katedralu sa ceremonijalnim stepeništem, a datira iz vremena kada je Drezden još imao velike zidine. Ime je dobila po Hajnrihu fon Brilu, velikom državniku iz 18. veka, koji je osmislio niz raskošnih građevina nakon što su zidine srušene. Danas su preostale samo bašte na istočnoj strani, a na samoj terasi se nalazi mnoštvo statua.

Na Brilovoj terasi se nalazi i muzej Albertinum, u kome je smeštena kraljevska zbirka skulptura. U ovom muzeju se takođe nalazi i zbirka savremene umetnosti, a u Galeriji novih majstora možete videti fascinantnu zbirku novije evropske umetnosti. Ona sadrži radove romantičara, impresionista, simbolista i ekspresionista, kao što su Fririh, Rihter, Van Gog, Mone, Klimt, Munkt i drugi. Zbirka skulptura sadrži skulpture iz čak pet milenijuma – od klasičnih antikviteta do umetnika iz 21. veka, uključujući Rodena, Degu i Lembruka.

Drezdenska katedrala

Pored reke Elbe, na zapadnom kraju Brilove terase, nalazi se impozantna barokna katedrala koju je projektovao rimski arhitekta Gaetano Kjaveri. Crkva je tek šezdesetih godina dobila status katedrale, a takođe je jedna od mnogobrojnih znamenitosti koja je u potpunosti obnovljena nakon rata.

Svih 49 vladara iz kuće Vetin su sahranjeni u kripti u ovoj katedrali.

"Zlatni konjanik"

U četvrti Nojštat se nalazi statua Avgusta II Jakog kako u rimskom oklopu jaše konja. Ova statua je podignuta još 1736. godine, a danas je poznata pod imenom "Zlatni konjanik". Nalazi se na samom početku širokog bulevara koji je ujedno i popularno šetalište.

Tu se nalazi i Japanska palata, dvorac sagrađen u baroknom i neoklasičnom stilu. Danas se u njemu nalaze Državni muzej praistorije i Etnološki muzej.

(Espreso/Tamara Marić)