ESPRESO OKO SVETA: Izgubljena VREDNA zajednica u srcu CENTRAL PARKA - OVO su tajne koje KRIJE!

Svi smo čuli za prelepi Central park koji krasi famoznu metropolu poznatu kao Njujork, ali da li ste znali da je u njemu postojala čitava zajednica afro-amerikanaca?

Legendarni park, Central park nalazi se u sred Menhetna i predstavlja bogato prirodno blago Sjedinjenih Američkih Država koje krije tajnu staru dva veka.

Pre nego što je park uopšte ,,nikao" na tom području, tamo je obitavala značajna zajednica u selu poznatom kao Seneka. Živeli su pristojnim i skromnim životom, nekoliko decenija, sve dok vlasti nisu naložile da se njihovo stanovište sruši kako bi se na tom mestu postavio današnji Sentral park.

Kada je selo uništeno 1857. pre izgradnje Central parka, činilo se da je i njegova priča nestala. Dokazi o selu Seneka počeli su da se ponovo pojavljuju tek devedesetih godina prošlog veka i istoričari su uspeli da spoje uspon i pad nekada uspešne zajednice.

Osnivanje sela Seneka

Selo je počelo da raste 1825. godine kada su farmeri Džon i Elizabet Vajthed podelili svoju zemlju na 200 parcela i prodali prve tri Endru Vilijamsu za 125 dolara.

Vilijams je bio čistač cipela koji se pridružio relativno maloj grupi afroameričkih zemljoposednika u Njujorku. Seneka je brzo počela da raste nakon što je sve više Afroamerikanaca počelo da kupuje parcele zemlje od Vajthedsa.

Seneka postala je poželjna lokacija kada se Afrička metodistička episkopalna crkva Sion preselila na to mesto. Do 1850-ih godina izgrađeno je pedeset kuća i još dve crkve. Otprilike 20% gradskog zemljoposedničkog afroameričkog stanovništva živelo je u selu Seneka, koje im je ponudilo priliku da žive bez stambene diskriminacije i bude deo jake zajednice.

Rasizam i stanovištvo

Robovlasništvo u Njujorku nije iskorenjeno odjednom, već je to bio proces koji je trajao tridesetak godina. Rasne tenzije su postajale intenzivnije sa velikim prilivom afro-američke radne snage.

Niži Menhetn, mesto gde je živeo pozamašan broj stanovika, više nije bio bezbedan za slobodne afro-amerikance i oni su bili primorani da pronađu mirnije stanoviše. Tada su dom pronašli u selu Seneka, između 82-e i 89-e ulice.

Pored bezbednosti i mirnog života, Seneka je svojim stanovnicima davala pravo glasa jer su afro-amerikanci u tom periodu imali pravo glasa u Njujorku samo pod uslovom da poseduju zemlju na toj teritoriji.

Tokom naredne tri decenije zajednica je sakupila skoro 300 članova, od kojih su bili fizički radnici, domaćice, konobari i obućari. Oni su izgradili desetak domova, tri crkve i školu za afro-američku decu.

Dolaskom nemaca i iraca u zajedništvo došlo je do mešanja različitih etničkih postava. Zapisi potvrđuju da su afro-amerikanci i belci zajedno prisustvovali krštenjima, bili sahranjivani jedni pored drugih, i venčavali se jedni za druge.

Kraj raju

Stanovništvo Njujorka se učetvostručilo tokom naredne tri decenije. što je zahtevalo značajne promene. Niži Menhetn je postao premali za izniman broj stanovnika, a bela elita se plašila da će rastuća infrastruktura uništiti grad.

Tada je odlučeno da se gradu ,,daju pluća", tj. da se tamo postavi veliki park, svima poznat kao Central park, odredivši za njega pozamašan prostor.

Park se prostirao širom teritorije koja je pripadala zajednici sela Seneka i drugih područja, gde je živelo oko 1600 ljudi. Kako bi obezbedio izgradnju, grad je počeo da govori pogrdno o njegovom stanovništvu.

Govorili su da ti ljudi žive u barakama, da su siromašni i prosti, ništa od čega nije bilo istinito. A istina, nažalost tada nije bila važna. Beli rasizam je pobedio i afro-amerikanci su bili primorani da se ponovo presele.

Ubedljivi dokazi

2011. godine, tim arheologa je započeo istraživanje na mestu sela Seneka, kada je pronašao 250 dokaza o životu izgubljene zajednice.

Dokazi ukazuju na to da su stanovnici sela Seneka bili bogatiji nego što tvrde zapisi. Oni su koristili posuđe od skupog porcelana, a pronađeni su i drugi predmeti poput: češlja, lule, tiganja, i dela četkice za zube, koji najverovatnije nisu pripadali siromašnima.

Takođe je važno istaći da zapisi iz 1855. godine potvrđuju da je u zajednici postojao visok nivo obrazovanja. Sticanje srednjoškolske diplome je tada evidentno bilo važno, a to je zasigurno deo identiteta zajednice srednje klase.

Seneka nije bila siromašna zajednica, već vredna grupa afro-američkih vlasnika imovine i eksperiment integracije, nestale u gnevu bele elite, koja je preuzela i uništila zauvek.

Bonus video:

(Espreso/Ana Klikovac)