U HRVATSKOJ DEMOGRAFSKA KATASTROFA: Imaju samo 770.000 mlađih od 19 godina!

Dok vladajuća stranka u Hrvatskoj govori o planiranom ekonomskom rastu i napretku do 2030. godine, važno je znati ko će biti nosioci razvoja, odnosno da li imaju dovoljno mladog i obrazovanog stanovništva na kome se temelji razvoj svake države, piše Večernji list.

U Hrvatskoj je najveća starosna grupa starija od 75 i više godina, od čega imaju 382,2 hiljade, dok su najmanja starosna grupa deca mlađa od 4 godine, od kojih imaju samo 181,5 hiljada.

Prema proceni Državnog zavoda za statistiku (DZS) na osnovu podataka popisa stanovništva iz 2011. godine kada su imali 4.284 miliona stanovnika, a prirodnog kretanja i bilansa migracija sredinom 2020. godine imali smo 4.047 miliona stanovnika. Ali još veći problem je što naša populacija, koja je jedna od najstarijih nacija u Evropi, stari. Imamo samo 774.817 dece i mladih ispod 19 godina, a za razliku od njih 862.958 od 65 godina i više. Međutim, ovogodišnji popis, prema demografima, ako ne uključuje fiktivne stanovnike koji su već emigrirali, pokazaće da je Hrvatska pala ispod 4 miliona stanovnika, a moguće i samo 3,8 miliona ljudi. Nadajmo se samo da odnos mladih prema starijima neće biti još gori nego što sada pokazuju procene DZS, jer mnogi emigranti, uglavnom mladi i porodice sa decom, nisu otišli.

Loš odnos mladih i starih

Samo u poslednjih osam godina izgubili su 65.410 učenika osnovnih i srednjih škola i sigurno je da će se takav gubitak dece u narednim godinama odraziti na višku nastavnika. Danas je više upisnih mesta nego koledža na fakultete, a sve je više mladih nezadovoljnih zastarelim sistemom obrazovanja koji se decenijama nije bitno promenio i želi da studira u inostranstvu. I to uglavnom najbolji među njima. U Hrvatskoj je početkom školske 2019/2020. učenika osnovnih i srednjih škola bilo je samo 460.425, dok je 2011/2012. imao 525.835 učenika. Imamo samo 473,5 hiljada mladih uzrasta od 20 do 29 godina, što znači da ih je samo 91 hiljadu više nego starih ljudi starih 75 i više godina. Demograf Dražen Živić ističe da je poremećena starosna struktura stanovništva, koja je generator demografskih problema, a koja je započela sedamdesetih godina, još nepovoljnija od projekcija stanovništva.

- Starosna struktura stanovništva koju danas imamo upozorava da će naša budućnost biti još negativnija jer sve manje mladih ulazi u starost rođenja, dok posleratne generacije babi boom-a ulaze u sve više grupa starijih Populacija. Problem nije broj starog stanovništva, jer bi svako od nas želeo da poživi kvalitetnu starost, već loš odnos mladih i starih, što dovodi u pitanje funkcionisanje sistema. Kao i čitava Evropa, i mi delujemo na principu međugeneracijske solidarnosti, a kod nas je sve manje mladih, a ovaj nedostatak mladih predstavljaće veliki problem jer kako i sa čime ćemo napuniti penzijske i zdravstvene fondove ? Lična štednja će dobiti na značaju, ali problem je što većina ljudi u našoj zemlji nema šta da štedi za starost, kaže Živić. Dodaje da imamo malo mladih ljudi između 20 i 29 godina i da se većina dece još uvek rađa u toj starosnoj grupi, a kada se dodaju nepovoljni socijalni uslovi zbog kojih mladi odlažu rađanje, problem je sav veće. Stoga će demografske probleme trebati ublažiti dobro osmišljenim populacionim politikama.

Prosečna starost hrvatskog stanovništva je 43,6 godina, a očekivani životni vijek 75,4 godine, žene žive duže od muškaraca u proseku 81,6 godina, a muškarci 75,4 godine. Kako se procenjuje da se u poslednjoj deceniji iselilo oko 350.000 građana, uglavnom mladih, ovogodišnji popis stanovništva pokazaće da li su starosna struktura stanovništva i broj stanovnika lošiji od postojećih procena DZS. Popis stanovništva, domaćinstava i stanova trebalo je da počne 1. aprila, ali je odložen zbog pandemije, a trebalo bi da se izvrši početkom leta ako epidemiološka situacija to dozvoli. Inače, ovogodišnji popis trebalo bi da bude prvi elektronski, jer bi se u prvoj fazi popisa građani sami popisivali kroz sistem e-Građani. Nakon elektronske faze popisa, sledi faza provere i popisivanja stanovnika na terenu.

Kazne za netačne podatke

Provera samoregistrovanih građana putem sistema e-Građani je neophodna jer se oni koji su u drugim zemljama mogu prijaviti i za hrvatske stanovnike, pa ako se njihove adrese ne provere i greške ne otkažu u sistemu, onda bismo ponovo dobiti fiktivne stanovnike. Za demografe je kontroverzan bio i koncept zajedničkog prebivališta, prema kojem je osoba živela u svom prebivalištu najmanje godinu dana ili je došla u mesto prebivališta sa namerom da tamo ostane najmanje godine, jer članovi domaćinstva mogu izjaviti da su članovi njihovih porodica privremeno otišli, da su ranije živeli u Hrvatskoj i nameravali da se vrate. U drugoj fazi popisa, popisivači će popisivati one koji nisu na mreži popisivali na terenu i vršiti kontrolu i ispravljati greške napravljene samo-popisivanjem građana.Popisivači će na terenu imati podatke o tome koja su se domaćinstva i lica registrovala i na kojim adresama putem Interneta i posetiće te adrese. Građani su dužni da tokom popisa pruže tačne podatke jer su prema Zakonu o popisu stanovništva, domaćinstava i stanova predviđene prekršajne ​​kazne zbog davanja netačnih i nepotpunih podataka.

(Espreso/Vecernji)