PREVREMENA PENZIJA U SRBIJI JE MOGUĆA! Evo kako do nje, OVO SU SVI USLOVI!

Pravo na prevremenu starosnu penziju ostvaruje se podnošenjem zahteva Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje

Objavljeno: 02.09.2022. 11:11h 11:48h

Jovana Vojinović

Pomeranjem granice svake godine nastavlja se proces izjednačavanja uslova za penzionisanje za žene i muškarce na 65 godina, što bi prema Zakonu o penzijskom i invlaidskom osiguranju trebalo da se postigne u narednih deset godina. Ali postoji mogućnost i za prevremenu starosnu penziju za koju stičete pravo ako ispunjavate određene uslove.

Novac, Sitniš, Dinari, Pare — foto: Profimedia

USLOVI ZA STICANJE PRAVA

Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, koji je stupio na snagu 1. januara 2015. godine, u penzijski sistem Srbije uveden je institut prevremene starosne penzije.

Da bi osiguranik stekao pravo na prevremenu starosnu penziju potrebno je da, istovremeno, ispuni uslove u pogledu godina života i staža osiguranja.

Pravo na prevremenu starosnu penziju osiguranik stiče kada navrši najmanje 40 godina staža osiguranja i najmanje 60 godina života. Ova odredba će se u potpunosti primenjivati tek od 2024. godine, jer je Zakonom propisan prelazni period u kome će se ti uslovi u pogledu navršenja potrebnih godina života uvoditi postupno.

PRELAZNI PERIOD ZA STICANJE PRAVA

Zakonom je predviđen prelazni period u kome osiguranik stiče pravo na prevremenu starosnu penziju kad navrši:

1) u 2015. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 55 godina života (muškarac), odnosno 36 godina i četiri meseca staža osiguranja i najmanje 54 godine i četiri meseca života (žena);

2) u 2016. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 55 godina i osam meseci života (muškarac), odnosno 37 godina staža osiguranja i 55 godina života (žena);

3) u 2017. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 56 godina i četiri meseca života (muškarac), odnosno 37 godina i šest meseci staža osiguranja i najmanje 55 godina i osam meseci života (žena);

4) u 2018. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 57 godina života (muškarac), odnosno 38 godina staža osiguranja i najmanje 56 godina i četiri meseca života (žena);

5) u 2019. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 57 godina i osam meseci života (muškarac), odnosno 38 godina i šest meseci staža osiguranja i najmanje 57 godina života (žena);

6) u 2020. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 58 godina i četiri meseca života (muškarac), odnosno 39 godina staža osiguranja i najmanje 57 godina i osam meseci života (žena);

7) u 2021. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 59 godina života (muškarac), odnosno 39 godina i četiri meseca staža osiguranja i najmanje 58 godina i četiri meseca života (žena);

8) u 2022. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 59 godina i šest meseci života (muškarac), odnosno 39 godina i osam meseci staža osiguranja i najmanje 59 godina života (žena);

9) u 2023. godini, 40 godina staža osiguranja i najmanje 60 godina života (muškarac), odnosno 40 godina staža osiguranja i najmanje 59 godina i šest meseci života (žena).

VISINA PREVREMENE STAROSNE PENZIJE

Visina prevremene starosne penzije određuje se na isti način kao i visina starosne penzije, s tim što se iznos tako određene penzije trajno umanjuje za 0,34% za svaki mesec pre navršenih 65 godina života, i može se umanjiti najviše do 20,4%.

Osiguranicima kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem i koji imaju pravo na snižavanje starosne granice, visina prevremene starosne penzije određuje se tako što se umanjenje od 0,34% vrši za svaki mesec ranijeg odlaska u penziju u odnosu na starosnu granicu utvrđenu snižavanjem.

PRELAZNI PERIOD ZA ODREĐIVANJE VISINE PREVREMENE STAROSNE PENZIJE ZA OSIGURANIKA ŽENU

Zakonom je predviđen prelazni period za osiguranika ženu u kome se trajno umanjenje iznosa penzije vrši za 0,34% za svaki mesec ranijeg odlaska u penziju i računa pre navršenih:

u 2015. godini, 60 godina i šest meseci života;
u 2016. godini, 61 godinu života;
u 2017. godini, 61 godinu i šest meseci života;
u 2018. godini, 62 godine života;
u 2019. godini, 62 godine i šest meseci života;
u 2020. godini, 63 godine života;
u 2021. godini, 63 godine i dva meseca života;
u 2022. godini, 63 godine i četiri meseca života;
u 2023. godini, 63 godine i šest meseci života;
u 2024. godini, 63 godine i osam meseci života;
u 2025. godini, 63 godine i deset meseci života;
u 2026. godini, 64 godine života;
u 2027. godini, 64 godine i dva meseca života;
u 2028. godini, 64 godine i četiri meseca života;
u 2029. godini, 64 godine i šest meseci života;
u 2030. godini, 64 godine i osam meseci života;
u 2031. godini, 64 godine i deset meseci života.

OSTVARIVANJE I KORIŠĆENJE PRAVA

Pravo na prevremenu starosnu penziju ostvaruje se podnošenjem zahteva Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje, posle prestanka osiguranja, osim za osiguranike koji obavljaju delatnost u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad privatnih preduzetnika koji pravo na prevremenu starosnu penziju mogu ostvariti ispunjenjem uslova za sticanje prava na prevremenu starosnu penziju.

1 / 5 Foto: Beta / Dragan Gojić

Prevremena starosna penzija se isplaćuje od dana ispunjenja uslova, ako je zahtev podnet u roku od šest meseci od dana ispunjenja uslova propisanih za sticanje prava, odnosno od dana prestanka osiguranja, a ako je zahtev podnet po isteku tog roka, od dana podnošenja zahteva i za šest meseci unazad.

Korisnik prevremene starosne penzije se može zaposliti, odnosno otpočeti da obavlja samostalnu, odnosno poljoprivrednu delatnost. Po prestanku tog zaposlenja, odnosno obavljanja te delatnosti, osiguranik ima pravo na ponovno određivanje visine penzije, pod uslovom da je (po tom osnovu) bio osiguran najmanje godinu dana. Za vreme zaposlenja plaća se doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje i za zdravstveno osiguranje.