KAKO SMO DOBILI IME SRBI? Nismo jedini narod koji se tako naziva, a ovaj DETALJ niste znali

O istoriji Srbije pre Nemanjića pisali su samo strani istoričari. Prvi koji je ostavio podatke o nama bio je vizantijski car Konstantin Porfirogenit u 10. veku u svojim spisima “O narodima”.

Tek u “Letopisu popa Dukljanina” u drugoj polovini 12. veka, pojavljuje se prvi domaći istorijski zapis na slovenskom jeziku.

To je istorija dalmatinskih Slovena (Srba i Hrvata) od seobe do pod kraj 12. veka. U prvom delu Letopisa nalaze se sačuvane priče i legende, a u završnom delu je hronika zbivanja u Duklji u 11. i 12. veku.

U njoj se o dalmatinskim Slovenima govori kao o jednom narodu – Srbi i Hrvati kao narod uopšte se ne spominju, ali se spominju Srbija i Hrvatska.

Srbi su počeli o sebi da pišu tek od vremena Svetog Save i Stefana Prvovenčanog.

O periodu pre Stefana Nemanje o našem narodu mi možemo govoriti samo iz izvora tuđih pisaca, ili na osnovu pojedinih istorijskih izvora.

SRBI I LUŽIČKI SRBI

Etimologija imena Srbi nije objašnjena. Prema pisanjima F. Konta to je jedno od najstarijih i najarhaičnijih imena u slovenskom svetu. Najverovatnije je doneto iz stare prapostojbine. Jedna zanimljivost je da Srbi nisu jedini narod koji nosi to ime. Naime, postoje još i Lužički Srbi, koji su jezički sasvim drugačiji od balkanskih Srba. Nemci ih nazivaju Sorben, a nas Serben, dok oni sebe nazivaju isto kao što i mi nazivamo sebe – Serbi. Sa druge strane, nas nazivaju Južni Serbi.

Ako ste se nekada pitali ko su Lužički Srbi, evo odgovora:

Lužički Srbi su ostatak nekada vrlo moćnog naroda koji je živeo na području istočne Nemačke i Poljske, o čijoj veličini govori i činjenica da je granica između slovenskih i germanskih plemena u doba Karla Velikog (9. vek) nazivana limes sorabucus (srpska granica).

IME SRBI

Kod antičkih pisaca ime Srbi javlja se i pre pojave Slovena na istorijskoj sceni. Kod grčkog pisca Ptolomeja, Srbi se spominju kao sarmatski narod nastanjen između severoistočnog Kavkaza i reke Volge.

Ime Srbi bilo je poznato još iz Karpata u staroj slovenskoj pradomovini. Pominje se u Polablju, Velikopoljskoj i primorju. Održalo se i danas kao ime slovenskog stanovništva u istočnoj Nemačkoj (Lužički Srbi).

Sama reč “Srbi” izvođena je iz lezgijskog izraza “sur” (čovek) i nastavka za množinu “bi” (ljudi, narod). U novije vreme izvodi se iz reči “paserb” (srodnik), a tumači se i kao saveznik, prijatelj, drug.

Imenom Srbi obeležava se i u antičkim izvorima stanovništvo slovenskog porekla koje je zahvatalo prostor od reke Cetine na zapadu do Ibra na istoku i Boke Kotorske na jugoistoku.

Teritorija koju su naseljavali Srbi nazivala se, po antičkim izvorima, “Krštena” i “Nekrštena Srbija”. Romani su srpsko stanovništvo nazivali Sclavus (Slavus), Arbanasi Skje, a Mađari Rasciani, Rassiani, Raszok (po nazivu Raške).

(Espreso/Opanak)