SRBIJO, SRAM TE BILO! Ovo je nekada bila SNAGA I SVETLOST BEOGRADA, a danas je OBIČNA RUPETINA! (FOTO)

Termoelektrana koja je decenijama bila izvor električne energije i simbol industrijalizacije Beograda, sa imenom koje obeležava njen nekadašnji značaj – “Snaga i svetlost”, danas je ruina i još uvek neiskorišćen prostor.

Na prostoru Marine “Dorćol” dominira samo zgrada sa kranom, dok stare mašine, generatori i hidrodinamički sklopovi nisu sačuvani. U tom smislu, postavlja se pitanje da li je nekome stalo do očuvanja beogradskog industrijskog nasleđa.

OK, znate da Espreso ima aplikaciju. Niste znali da je od danas još bolja!

STRUJA SA DORĆOLA ZA CEO BEOGRAD

Podizanje termoelektrane na levoj obali Dunava povereno je švajcarskom društvu za elektrifikaciju i saobraćaj iz Bazela, a građevinski radovi su počeli u julu davne 1930. godine i trajali su godinu i po dana. Kao i druge evropske metropole, Beograd je u to vreme imao električnu rasvetu koja je doprinela ubrzanoj modernizaciji grada. Njenom izgradnjom prvi put se koristila niskonaponska distributivna mreža za napajanje naizmeničnom strujom.

U arhitektonskom smislu, termoelektrana na Dunavu simbol je revolucionarnih, modernističkih shvatanja u međuratnoj graditeljskoj praksi. Ona je i simbol racionalnosti i jednostavnosti koji sledi nemački Bauhaus u smislu projektovanja boljih radnih sredina u fabrikama.

Isporuka struje Beogradskoj opštini počela je u jesen 1932. godine. Uoči Drugog svetskog rata, Beograd je imao 320 hiljada stanovnika, koji su se električnom energijom snabdevali iz termoelektrane “Snaga i svetlost” preko četiri energetske jedinice. U bombardovanju 1941. termoelektrana je bila oštećena, ali najveća šteta načinjena je električnoj mreži. Kada je nakon rata obnovljena, dugo godina bila je glavni snabdevač Beograda električnom energijom. Iz mreže je potpuno isključena 1969. godine. Glavni razlog za prestanak njenog rada bila je izgradnja nove toplane na mazut. Tada je stao i višedecenijski rad krana na Dunavu koji je svakodnevno dizao ugalj sa brodova koji su pristizali kraj dorćolske marine i prenosio ga do termoelektrane.

POTENCIJAL DUNAVA

Upravo sama lokacija uz Dunav poseduje veliki urbani potencijal, koji bi jednog dana mogao oživeti priobalnu zonu iza stambemog bloka na Donjem Dorćolu. U kvartu se nalazi još nekoliko starih fabrika, koje se vrednuju kao bogato industrijsko nasleđe Beograda, a u jednom takvom prostoru u Skender-begovoj ulici, u kojem se nekada nalazila termoelektrana, otvoren je Muzej nauke i tehnike.

Ideja o ponovnom korišćenju potencijala koji ima lokacija i zgrada “Snage i svetlosti” dovedena je u pitanje 2007. godine, kada je Grad Beograd izraelskoj kompaniji “Engel marina Dorćol” dao u zakup 2,5 hektara oko Marine Dorćol za izgradnju stambeno-poslovnog centra, da bi kasnije ta kompanija odustala od posla i nestala iz Beograda.

(Espreso.co.rs / Starogradski.com)