Na današnji dan umro Mikis Teodorakis: Bio veliki prijatelj Srba, njegov govor protiv NATO bombardovanja svi pamte

Na današnji dan 2. septembra 2021. godine preminuo je grčki kompozitor i politički aktivista Mikis Teodorakis.

Svetsku slavu stekao je zahvaljujući sirtakiju koji je napisao za film „Grk Zorba“. Odigrao je ključnu ulogu u podizanju svesti o globalnom položaju Grčke tokom vojne diktature krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih godina 20. veka. Protivio se bombardovanju Jugoslavije 1999. godine.

Mihail Mikis Teodorakis rođen je 29. jula 1925. godine na ostrvu Hios u Grčkoj. Od najranije mladosti fasciniran je muzikom. Samouk je pisao pesme još kao dete bez ikakvog instrumenta.

U Pirgosu i Patrasu uzimao je prve časove muzike, a u Tripolisu je osnovao hor sa kojim je održao prvi koncert kada je imao 17 godina. Studirao je muziku u Atini, a kasnije u Parizu.

Komponovao je možda najprepoznatljiviju grčku muziku na međunarodnom planu, sirtaki iz filma Grk Zorba (1964), dok su njegove pesme izvodili poznati umetnici.

Kao vrlo otvoreni politički aktivista pridružio se rezervnoj jedinici ELAS-a, vojnom ogranku levičarskog Nacionalnog oslobodilačkog fronta (EAM) tokom grčkog otpora nacističkoj okupaciji.

Tokom grčkog građanskog rata je uhapšen, bio u izgnanstvu na ostrvu Ikariji, a zatim deportovan na ostrvo Makronisos, gde je mučen.

Teodorakis je, tokom svoje karijere, iskazivao simpatije prema Srbiji i srpskom narodu, a posebno je postao popularan kada se 1999. usprotivio bombardovanju Jugoslavije.

U znak zahvalnosti što je Srpskom narodnom pozorištu poklonio prava za izvođenje baleta Grk Zorba proglašen je za počasnog građanina Novog Sada 2004. godine.

Učestvovao je i na dobrotvornom koncertu u znak protesta protiv NATO bombardovanja Jugoslavije.

Osim toga, Teodorakis je na velikom protestnom skupu na atinskom trgu Sintagma 26. aprila 1999. godine upozorio da NATO zemlje „žele da pretvore Srbiju u pustoš, pustinju pepela i krvi, da bi je mogli pokazati narednim žrtvama i reći „pogledajte šta će vam se desiti ako se ne pokorite“.

(Espreso/ Kossev/Prenela M.L.)