"DŽIHADISTIČKI MAGIČNI NAPITAK": Znate li kako je droga CAPTAGON postala geopolitička IGRAČKA? Ovo je ISTINA!

Droga Captagon, često krijumčarena u Zalivske države, bila je ključna tema u diskusijama o ponovnom prijemu Sirije u Arapsku ligu. Captagon je zauzeo značajno mesto u regionalnim diplomatskim razgovorima, budući da neke arapske zemlje razmatraju normalizaciju odnosa sa Sirijom.

Ova stimulativna droga koja izaziva zavisnost slična amfetaminu masovno se proizvodi u Siriji i krijumčari u Zalivske države, i činila se kao sredstvo predsednika Bašara al-Asada u pregovorima o ponovnom prijemu Sirije u Arapsku ligu, dok su nacije pokušavale da suzbiju ilegalnu trgovinu. Na sastanku arapskih ministara spoljnih poslova 1. maja u Amanu Damask se saglasio da sarađuje sa Jordanom i Irakom kako bi identifikovao izvore proizvodnje droge i krijumčarenja, prema saopštenju jordanskog ministarstva spoljnih poslova.

Nedelju dana kasnije visoko profilisani krijumčar droge iz Sirije i njegova porodica poginuli su na jugu zemlje u vazdušnom napadu koji je pripisan Jordanu.

Gde je Captagon nastao?

Captagon je bio brend psihoaktivnog leka koji je 1960-ih godina proizvela nemačka kompanija Degussa Pharma Gruppe. Glavna namena bila je lečenje poremećaja pažnje i narkolepsije, a koristio se i kao stimulans centralnog nervnog sistema.

Tablete Captagona sadrže fenetilin, sintetičku drogu koja pripada porodici fenetilamina, isto kao i amfetamin.

Fenetilin je 1986. godine uvršten u Spisak II Konvencije Ujedinjenih nacija o psihoaktivnim supstancama iz 1971. godine i većina zemalja prestala je da koristi Captagon. Međunarodna komisija za kontrolu narkotika izjavila je 2011. godine da nijedna zemlja nije proizvodila fenetilin od 2009. godine.

Ali proizvodnja se zapravo nije zaustavila.

Kako je zvanična proizvodnja prestala, deo preostalih zaliha krijumčaren je iz Istočne Evrope, posebno iz Bugarske, na Bliski Istok.

Na kraju su nove lažne tablete sa oznakom Captagon počele da se proizvode devedesetih do početka 2000-ih u Bugarskoj, prema izveštaju Evropskog centra za praćenje narkotika i zloupotrebu droga iz 2018. godine.

Drogom su potom trgovale balkanske i turske kriminalne mreže prema Arapskom poluostrvu.

Strogi prekid proizvodnje koji su propisale turske i bugarske vlasti, uključujući zatvaranje 18 uglavnom velikih laboratorija uključenih u sintezu amfetamina, rezultirao je drastičnim smanjenjem trgovine iz Balkana.

Zašto Sirija sada proizvodi toliko Captagona?

Godine 2011, nakon brutalnog gušenja protesta protiv Asadovog režima, Sirija je zapala u građanski rat. Međunarodno izolovana i obeležena borbom, zemlja se suočila sa ekonomskom krizom.

Iako Damask negira bilo kakvo učešće u trgovini, posmatrači tvrde da su proizvodnja i krijumčarenje droge doneli milijarde dolara Asadu, njegovim saradnicima i saveznicima dok su tragali za ekonomskom podrškom.

Prema izveštaju Instituta New Lines, sirijska vlada koristi "lokalne savezne strukture sa drugim naoružanim grupama kao što je Hezbolah za tehničku i logističku podršku u proizvodnji i krijumčarenju Captagona". Stručnjaci tvrde da se većina svetske proizvodnje Captagona sada nalazi u Siriji, s bogatim zalivskim državama kao glavnim odredištem.

Šta Jordan i zalivske države čine povodom toga?

Od prošle godine zemlje kroz čije su teritorije velike količine Captagona prolazile pojačale su nadzor kako bi suzbile protok iz Sirije.

U februaru 2022. jordanska vojska saopštila je da je ubila 30 krijumčara od početka godine i sprečila pokušaje krijumčarenja 16 miliona tableta Captagona u kraljevinu iz Sirije - što premašuje ukupni broj zaplena tokom 2021. godine.

Krajem avgusta 2022. saudijske vlasti su izvele najveću zaplenu kada su otkrile 46 miliona tableta amfetamina koje su krijumčarene skrivene u pošiljci brašna.

Portparol Suadijske generalne direkcije za kontrolu narkotika izjavio je da je to "najveća operacija ovakve vrste za krijumčarenje ove količine narkotika u Kraljevinu Saudijsku Arabiju u jednoj operaciji".

U februaru 2023. godine, muškarac je uhapšen na aerodromu u Abu Dabiju, u Ujedinjenim Arapskim Emiratima, nakon što je pokušao da prokrijumčari 4,5 miliona tableta Captagona u konzervama zelene boranije.

Šta čini ostatak sveta?

Iako je ova droga relativno nepoznata izvan Bliskog Istoka, zemlje poput Ujedinjenog Kraljevstva i Sjedinjenih Američkih Država izrazile su zabrinutost zbog njene proizvodnje u Siriji.

Obe zemlje uvele su nove sankcije protiv Sirijaca povezanih s trgovinom ove godine. Saopštenje vlade Ujedinjenog Kraljevstva navelo je da se 80 odsto svetskog Captagona proizvodi u Siriji i da je "finansijska podrška" za režim al-Asada "vredna otprilike tri puta više od ukupne trgovine meksičkih kartela".

Takođe se navodi da Hezbolah i druge militantne grupe koje podržava Iran olakšavaju ovu industriju "i na taj način podstiču regionalnu nestabilnost i stvaraju rastuću krizu zavisnosti širom regiona".

U decembru 2022. godine Sjedinjene Američke Države su takođe usvojile Zakon o Captagonu, koji obavezuje američke agencije da spreče ilegalnu trgovinu zbog strahova da bi droga mogla da sitigne na obale Sjedinjenih Američkih Država.

Kako je Captagon vratio Siriju u Arapsku ligu?

Članovi Arapske lige želeli su da zaustave proizvodnju i trgovinu Captagonom iz Sirije, što se činilo ključnom polugom za Damask.

Zvaničnik Jordana na sastanku ministara spoljnih poslova Arapske lige izjavio je 1. maja da će Sirija morati da pokaže ozbiljnost u vezi sa postizanjem političkog rešenja, jer će to biti uslov za lobiranje za ukidanje zapadnih sankcija, ključnog koraka za finansiranje obnove u Siriji.

Saudijska Arabija, koja i dalje ostaje najveće tržište za drogu, takođe je tražila garancije dok je razgovarala o normalizaciji odnosa sa Damaskom.

Kraljevina je podržavala pobunjeničke grupe koje su se borile protiv vlasti u ranim godinama rata. Međutim, nedavno je pokazala želju za ublažavanjem odnosa u okviru šire promene u regionalnoj diplomatiji, uključujući zbližavanje sa Iranom.

Nakon sastanka u Amanu, ministri spoljnih poslova Egipta, Iraka, Jordana, Saudijske Arabije i Sirije izjavili su da je Damask pristao da "preduzme neophodne korake kako bi se okončalo krijumčarenje na granicama sa Jordanom i Irakom".

Ko je bio kralj droge ubijen u Siriji?

Ministri spoljnih poslova iz 22 zemlje Arapske lige glasali su u nedelju za povratak Sirije na sastanak u Kairu.

Samo dan kasnije, Maraj al-Ramtan, osumnjičeni sirijski krijumčar droge, i njegova porodica ubijeni su u vazdušnom napadu na jugu Sirije, a napad je pripisan Jordanu, prema podacima ratnog posmatrača.

Al-Ramtan se smatra "najpoznatijim trgovcem drogom u regionu i najvećim krijumčarem droge, uključujući Captagon, u Jordan", rekao je britanski Opservatorijum za ljudska prava sa sedištem u Velikoj Britaniji (SOHR).

Captagon je, zbog svoje rasprostranjene upotrebe među borcima i teroristima u nekim konfliktnim područjima, dobio senzacionalističke nadimke u medijima. Nazivi poput "teroristička droga", "džihadistički magični napitak" ili "džihadistička droga" često se koriste da opišu ovu supstancu zbog njene uloge u ratnim zonama i konfliktima.

Bonus video:

(Espreso/24 sedam)