Zlokobni glasovi, krici i jauci! Crnogorsko ostrvo smrti krije mračne tajne i dan danas mnogi osete JEZIVO iskustvo

Na prvi pogled Mamula deluje kao idilično ostrvo na ulazu u Bokokotorski zaliv, ali iza kamenih zidina kriju se priče o stradanju i patnji.

Od austrougarske tvrđave do zloglasnog logora tokom Drugog svetskog rata, ovo mesto ostaje upamćeno po mučnim svedočenjima i neispričanim sudbinama koje ni decenije kasnije ne prestaju da izazivaju jezu.

Ostrvo Mamula (u pomorskim kartama uglavnom uvedeno kao Lastavica) se nalazi na ulazu u Bokokotorski zaliv, između poluostrva Luštica i Herceg Novog.

Iako privlačno turistima zbog kristalno čistog mora i slikovitih pejzaža, ono nosi i mračnu prošlost, a priča o Mamuli ostaje jedna od najzanimljvijih misterija crnogorskog primorja, uz priču o studentu kog je u Budvi, prema svedočenjima lokalaca, prepolovila ajkula!

Istorija Mamule

Izgrađeno sredinom 19. prvobitno je služilo kao pomorska tvrđava i tačka za obranu zaliva.

Tokom Drugog svetskog rata italijanske okupacione vlasti pretvorile su tvrđavu u logor.

Lokalno stanovništvo, uključujući i žene i decu, bilo je mučeno i zlostavljano, bez nade za bekstvo. Preživele žrtve svedoče o paklu gladi, batina i izolacije, neki slučajevi su bili toliko strašni da su stradanja često ostajala nezabeležena u zvaničnim izveštajima.

U proteklim decenijama, ostrvo je počelo da dobija reputaciju "ukletog mesta", a ronioci i ribari tvrde da osećaju nelagodnu prisutnost dok plove pored njega. Iako ga zovu "ostrvo tišine", predavnja kažu da u noćima ta tišina prerasta u jezivu buku koju niko ne može da objasni. Priče o šaputanjima i udarima o kamene zidove postale su deo lokalnog folklora.

Nedavne inicijative da se tvrđava preuredi u luksuzni hotel sa spa i muzejskim sadržajima pokrenule su proteste. Lokalna udruženja i potomci logoraša ukazuju na to da mesto ne sme postati turistički brend, već da treba ostati mesto sećanja i opomene. Istovremeno, država argumentuje da je to način za očuvanje objekta i podizanje svesti o prošlosti.

Gde se nalazi Mamula?

Ostrvo Mamula je od kopna udaljeno oko 3,4 kilometra.

Ima skoro savršeno kružni oblik sa prečnikom od približno 200 metara i površinom od oko 19 hiljada kvadratnih metara.

Administrativno pripada opštini Herceg Novi.

Poznato je po utvrđenju koje zauzima gotovo celu površinu ostrva, a more oko Mamule je izuzetno čisto, popularno među roniocima i ljubiteljima prirode, iako je sam pristup ostrvu ograničen.

Od tvrđave do logora

Ostrvo Mamula svoju prepoznatljivost duguje monumentalnoj tvrđavi koja je izgrađena sredinom 19. veka, u periodu od 1852. do 1856. godine. Tvrđava je bila deo šireg sistema utvrđenja Austrougarske monarhije, namenjenog zaštiti strateški važnog ulaza u Bokokotorski zaliv, prenosi SD.

Projekat je osmislio austrougarski general Lazar Mamula, Srbin poreklom iz Gorskog Kotara, po kome je ostrvo i samo utvrđenje dobilo ime. Sama tvrđava je specifična po svom kružnom obliku, debelim kamenim zidinama i dominantnoj osmatračnici, što ju je činilo izuzetno teškom za vojno osvajanje. U to vreme, njena uloga bila je čisto vojna, čuvanje pomorskih prilaza i kontrole ulaska u jedan od najlepših zaliva Evrope.

Tokom Prvog svetskog rata ostrvo je zadržalo vojnu funkciju, ali bez značajnih istorijskih događaja koji bi ga izdvojili od ostalih vojnih objekata u regionu. Situacija se dramatično promenila u Drugom svetskom ratu kada su italijanske okupacione vlasti zauzele tvrđavu. Italijani su Mamulu preuredili u zloglasni zatvor i koncentracioni logor, u koji su dovodili civile iz Crne Gore, Boke Kotorske, ali i iz Dalmacije.

Logor je bio poznat po brutalnim uslovima, mučenjima i svakodnevnom fizičkom i psihičkom maltretiranju zatvorenika. Ostrvo, koje je prvobitno građeno za vojnu zaštitu, pretvorilo se u simbol patnje i ljudske tragedije.

Iako zvanični podaci o broju stradalih nisu sačuvani u celosti, brojna svedočenja preživelih potvrđuju surove uslove života u logoru Mamula. Istoričari, na osnovu istraživanja i svedočenja logoraša, detaljno su opisivali metode zastrašivanja i torture koje su sprovodili italijanski fašisti. Prema nekim procenama, kroz logor je prošlo na stotine zatvorenika, od kojih su mnogi i skončali u logoru. Muškarci, žene, pa čak i deca, zatvarani su pod sumnjom saradnje sa partizanskim pokretom ili jednostavno kao deo represivnih mera protiv lokalnog stanovništva. Ova mračna epizoda ostavila je dubok ožiljak u kolektivnom pamćenju stanovnika Boke.

Nakon završetka rata, Mamula je ostala napušteno vojno postrojenje, prepušteno zubu vremena i vetrovima sa Jadranskog mora. Iako su u više navrata postojale inicijative da se ostrvo zaštiti kao spomenik kulture, lokalne vlasti su uglavnom ignorisale njegov istorijski značaj. Poslednjih godina Mamula je postala predmet javnih rasprava zbog odluke da se ostrvo prenameni u luksuzni turistički rizort. Ovaj potez izazvao je proteste porodica žrtava i stručne javnosti, koji smatraju da se time briše sećanje na stradanja koja su se ovde desila. Mamula je tako postala simbol kontrasta između istorijskog nasleđa i savremenog komercijalizma, a rasprave o njenoj budućnosti još uvek traju.

Mistične priče i legende o ostrvu

Ostrvo Mamula, godinama je obavijeno velom misterije i jezivih priča koje se prenose s kolena na koleno među lokalnim stanovništvom. Mnogi meštani tvrde da je tvrđava Mamula, nekadašnji zatvor i logor, i dalje poprište neobjašnjivih pojava, naročito u kasnim noćnim satima.

Turisti i ribari koji prolaze pored ostrva neretko pričaju da su čuli jezive krike, jauke i zlokobne šapatе, uprkos tome što je ostrvo nenaseljeno. Postoje svedočenja ljudi koji su navodno čuli plač dece, vapaje muškaraca i žena, kao da eho prošlih stradanja još uvek odzvanja među kamenim zidinama. Legende govore da su duše nevino zatvorenih i brutalno mučenih tokom Drugog svetskog rata ostale zarobljene na ovom malom parčetu kopna.

Neki turisti čak navode da su tokom obilazaka osećali čudne nalete hladnoće, neobjašnjiv pritisak i nelagodu, a aparati za fotografisanje navodno beleže neobične svetlosne pojave i senke.

Uprkos tome što naučne potvrde o natprirodnom ne postoje, lokalne priče dodatno podgrevaju atmosferu sablasnog ostrva koje turisti obilaze sa dozom straha i radoznalosti. Posebno je ostao upamćen snimak koji je pre nekoliko godina obišao regionalne medije, na kojem se navodno čuju glasovi iz pravca tvrđave, iako se na ostrvu tada niko nije nalazio.

Ova misteriozna reputacija Mamule doprinela je i kontroverzama oko njene turističke rekonstrukcije, jer mnogi smatraju da se na takvom mestu ne bi smeo graditi luksuzni hotel. Sve ovo čini Mamulu jednim od najmističnijih lokaliteta na crnogorskom primorju, gde se prošlost i legende prepliću sa savremenim interesima.

Filmska verzija misterije Mamule: Sirena smrti iz Boke

Na ostrvu Mamula 2014. godine snimljen je horor film „Mamula“, međunarodno poznat i pod naslovima "Nymph" i "Killer Mermaid".

Režiju potpisuje Milan Todorović, a u glavnim ulogama pojavljuju se Kristina Klebe, Natali Burn, Dragan Mićanović i legendarni Franco Nero.

Radnja prati dve Amerikanke koje tokom letovanja u Crnoj Gori otkrivaju napuštenu tvrđavu i mračnu tajnu sirene "Scylle" koja čeka žrtve u dubinama tvrđave.

Film je sniman upravo na ovom ostrvu i okruženju zaliva, što je dodatno pojačalo njegovu mističnu atmosferu.

Kako spojiti velnes i logor smrti

Poslednjih godina, ideja o prenameni ostrva u luksuzni kompleks naišla je na kritike zbog etičkih i moralnih dilema, od sećanja na logoraše, preko odgovornosti prema istorijskom nasleđu.

Investitori obećavaju "spa centar sa istorijskim edukativnim sadržajima", ali mnogi se sa pravom pitaju: kako spojiti velnes i logor smrti?

Lokalne organizacije, uključujući Zavičajno udruženje Boke i udruženje potomaka logoraša, traže da se obavezno očuva bar jedan deo u originalnom obliku.

Smatraju da pretvaranje u marketinški projekat obesmišljava suštinu mesta, koje je simbol otpora i stradanja.

Bonus video:

Espreso/Kurir.rs/TM