Foto: Ministarstvo opdbrane

PETAR I KARAĐORĐEVIĆ

OVAJ SRPSKI KRALJ BIO JE PRVI NAJVOLJENIJI VLADAR! Bio je u LEGIJI STRANACA, a sa vojnicima prošao ALBANSKU GOLGOTU

Zalagao se za liberalizam, slobodu i demokratiju

Objavljeno: 24.11.2023. 13:08h

Za narod nije on bio samo kralj. On je bio više od toga. Bio je Čika Pera, njihov Čika Pera, kojem su verovali i koji je bio među narodom u najtežim danima po Srbiju. Bio je uz vojnike na frontu u odsudnim bitkama, prošli su zajedno Albansku golgotu i vratili se slavom ovenčani u otadžbinu.

KRALJ PETAR PRVI KARAĐORĐEVIĆfoto: Ministarstvo opdbrane

Život kralja Petra Prvog Karađorđevića poslužio je kao inspiracija za književna dela i za kinematografiju, a u okviru projekta "Minijature" posvećenog srpskoj vojničkoj tradiciji i Prvom svetskom ratu na sajtu Ministarstva odbrane i Jutjub kanalu ministarstva i Vojske Srbije objavljen je i kratki film posvećen njemu.

KRUNISANJE KRALJA PETRAfoto: Ministarstvo opdbrane

U ovom serijalu rediteljke Slađane Zarić, a u produkciji "Zastava filma", biće predstavljeno 60 minijatura, a ovu prati i tekst o čoveku ovenčanom slavom oslobodioca Stare Srbije.

Petar Karađorđević rođen je 11. jula 1844. u Beogradu, kao treći sin kneza Aleksandra i kneginje Perside Karađorđević. Školovanje je započeo u Beogradu, a kako je njegov otac nakon Svetoandrejske skupštine 1858. bio prinuđen da napusti Srbiju, dalje obrazovanje nastavio je u Švajcarskoj i Francuskoj. U Parizu je završio vojnu akademiju Sen Sir.

KRUNISANJE KRALJA PETRAfoto: Ministarstvo opdbrane

Po završetku školovanja bavio se slikarstvom i fotografijom. U to vreme preveo je i delo Džona Stjuarta Mila "O slobodi", koje će postati osnov njegovog političkog delovanja. Zalagao se za liberalizam, slobodu i demokratiju. Pridružio se francuskoj Legiji stranaca i učestvovao u francusko-pruskom ratu 1870-1871. godine.

Priključio se ustanku u Bosni 1875. godine pod imenom Petar Mrkonjić. Oženio se na Cetinju ćerkom kneza Nikole Zorkom. Nakon njene smrti preselio se u Švajcarsku i nastojao da se sporazume s kraljem Aleksandrom Obrenovićem.

PETAR IZ MLAĐIH DANAfoto: Ministarstvo opdbrane

Pošto ga je u noći Majskog prevrata 1903. vojska proglasila novim srpskim kraljem, Narodna skupština izabrala ga je za vladara Srbije. Naredne godine krunisan je u manastiru Žiča. Po dolasku na vlast suočio se s nizom teških problema. Zemlja se nalazila u ozbiljnoj finansijskoj situaciji, bila je izolovana od velikih sila, pre svega Velike Britanije, koja je normalizaciju međudržavnih odnosa uslovljavala kažnjavanjem oficira zaverenika.

KRALJA SA OFICIRIMAfoto: Ministarstvo opdbrane

Nastojao je da vlada poštujući ustavne i demokratske principe, što je često odstupalo od težnji i volje oficira zaverenika koji su nastojali da svoje stavove sprovedu u delo.

Kralj Petar uživao je glas skromnog i izuzetno pristupačnog vladara. Svojom jednostavnom pojavom imponovao je sredini u koju se vratio nakon decenija izgnanstva.

VOLOVSKOM ZAPREGOM SE POVLAČIO S VOJSKOMfoto: Ministarstvo opdbrane

Tokom balkanskih ratova bio je vrhovni komandant srpske vojske, a njihov pobedonosni ishod doneo mu je slavu oslobodioca Stare Srbije. Suočen s političkom krizom i naraslim tenzijama između vojnog i političkog faktora u zemlji, juna 1914. godine preneo je kraljevsku vlast na sina Aleksandra.

Tokom Prvog svetskog rata stari kralj delio je sudbinu vojske i naroda. Njegovo pojavljivanje na frontu u kritičnim trenucima Kolubarske bitke delovalo je ohrabrujuće na oslabljeni borbeni moral srpske vojske. Prilikom povlačenja preko Albanije, krećući se u pratnji najužeg dvorskog osoblja, delio je muke srpske vojske i izbeglica. Ostatak života proveo je povučeno.

foto: Ministarstvo opdbrane

Od ujedinjenja i stvaranja južnoslovenske države bio je nominalno kralj novostvorene Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, ali je novom državom suštinski, u svojstvu regenta, vladao njegov sin Aleksandar.

Kralj Petar umro je 16. avgusta 1921. godine.

(Espreso / Kurir)